Hoe zit het eigenlijk met het voorvoegsel ont-?

Lezersvraag: hoe zit het eigenlijk met het voorvoegsel –ont? Dat heb je in ontwaken, maar ook in ontslapen, dat ongeveer het tegengestelde is. Hoe kan dat? Dat komt omdat je verschillende soorten ont- hebt, die eigenlijk ook weer hetzelfde zijn.
Zo heb je het ont- dat afkomstig is van een oud voorzetsel and(a), dat iets als ‘tegen’ betekende. Dat heeft zicht ontwikkeld tot een voorvoegsel met de betekenis ‘tegenstelling’, zoals in ontheiligen en ontbinden of ‘scheiding’, zoals in ontkomen.
Daarnaast heb je een ont- dat zich heeft ontwikkeld uit een voorvoegsel in- met als betekenis ‘beginnen met…’ In die categorie valt ontbranden, ontbijten en ook ontwaken.
Alsof dat nog niet genoeg is heb je ook nog eens een –ont dat je kunt combineren met zelfstandige naamwoorden, zoals ontkurken en ontpitten. Dat betekent dan ‘het verwijderen van…’
Alle drie die gevallen zijn wel verschillend of hebben een verschillende oorsprong, toch liggen ze qua betekenis dicht bij elkaar. In alle betekenissen gaat het steeds om de overgang van de ene toestand in een andere, tegenovergestelde toestand.
Je kunt zelfs nieuwe woorden met ont- maken. Met een zelfstandig naamwoord (even de kamer ontstoelen), en met een werkwoord kan het (ontlezen).

Bron: Trouw, 6 december 2016.

Onze trainers kennen de grammaticaregels!

Voor welke zakelijke taalcursus u European Language Centre ook belt, uw trainer is volledig thuis in de grammatica van de taal en beheerst de vaardigheden om het u uit te leggen. Heeft u vragen, bel gerust! Tel. (020) 609 79 70. Of stuur een e-mail naar info@europeanlanguagecentre.nl.